Biểu hiện bệnh sốt rét và cách phòng ngừa
Sốt rét là bệnh do ký sinh trùng sốt rét (Plasmodium) gây ra. Bệnh lưu hành ở những nơi có muỗi truyền bệnh, song sốt rét cũng là bệnh phát dịch nguy hiểm khi có biến động dân cư, xã hội, khí hậu và môi trường.
Biểu hiện của bệnh sốt rét như thế nào?
Làm sao để phòng phòng ngừa bệnh sốt rét?
Biểu hiện của bệnh sốt rét như thế nào?
Làm sao để phòng phòng ngừa bệnh sốt rét?
Hiện nay, trong bối cảnh các dịch bệnh tay chân miệng, sốt xuất huyết đã và đang bùng phát mạnh ở nhiều nơi trong cộng đồng, thì bệnh sốt rét cũng đã âm thầm gia tăng, với nhiều biểu hiện lâm sàng đa dạng, phong phú làm cho chúng ta dễ nhầm lẫn với nhiều bệnh lý khác và làm chậm trễ việc phát hiện, điều trị và phòng ngừa bệnh.
Biểu hiện của bệnh sốt rét có thể thay đổi từ nhẹ đến nặng tùy thuộc vào nhiều yếu tố như là: loại ký sinh trùng mắc phải, tình trạng miễn nhiễm của ký chủ, cơ địa ký chủ (thai nghén, suy dinh dưỡng…). Thời kỳ ủ bệnh trong bệnh sốt rét là thời gian từ khi bị nhiễm ký sinh trùng cho đến khi xuất hiện các triệu chứng lâm sàng đầu tiên. Thời gian này trung bình từ 9 đến 30 ngày thay đổi tùy theo từng chủng loại ký sinh trùng sốt rét.
Biểu hiện lâm sàng kinh điển của bệnh sốt rét bao gồm các cơn sốt điển hình trải qua 3 giai đoạn: rét run, sốt cao, vã mồ hôi. Một cơn sốt thường kéo dài từ 2 đến 8 giờ, và ngoài cơn sốt bệnh nhân không có cảm giác bị bệnh. Ngoài ra có thể có các triệu chứng đi kèm khác như là: nhức đầu, mệt mỏi, suy nhược, buồn nôn, đau cơ, rối loạn tiêu hóa…
Đối với những người bị sốt rét lần đầu, kiểu sốt cơn điển hình như thế thì không thường gặp, trong khi những triệu chứng đi kèm khác lại thường xuất hiện, làm cho chúng ta dễ nhầm lẫn với các bệnh khác như là bệnh sốt xuất huyết, cúm, nhiễm siêu vi… Trong khi đó, những người bị sốt rét thường xuyên sẽ có các triệu chứng thiếu máu mạn tính (da xanh, niêm nhạt, chóng mặt…), gan to, lách to, suy kiệt. Còn đối với những người phụ nữ có thai mà bị sốt rét thì dễ bị sảy thai, sanh non, hoặc thai chết lưu, cũng như dễ rơi vào bệnh cảnh ác tính với nhiều biến chứng.
Hiện nay có 5 loại ký sinh trùng sốt rét gây bệnh, thường gặp ở nước ta là 2 loại: Sốt rét do Plasmodium falciparum và do Plasmodium vivax. Một số trường hợp sốt rét, nhất là sốt rét do Plasmodium falciparum thì có thể rơi vào bệnh cảnh ác tính với Nhiều biến chứng nguy kịch gây tổn thương 1 hoặc nhiều cơ quan như là: hôn mê, co giật, suy gan, suy thận, sốc, thiếu máu, phù phổi, suy hô hấp, tiểu huyết sắc tố… đe dọa đến tính mạng bệnh nhân nếu không chữa trị kịp thời. Gần đây, các biến chứng nặng nêu trên cũng đã được ghi nhận xảy ra trên bệnh nhân sốt rét doPlasmodium vivax, và cũng có thể dẫn đến tử vong.
 |
| Điều trị bệnh nhân mắc bệnh sốt rét (ngụ ở Cần Giờ) tại bệnh viện bệnh Nhiệt Đới(nguồn ảnh: vietbao.vn) |
Bệnh sốt rét được chẩn đoán ra sao?
Chẩn đoán bệnh sốt rét, dựa vào 3 yếu tố: dịch tễ, biểu hiện lâm sàng, và xét nghiệm tìm ký sinh trùng sốt rét trong máu. Với các biệu hiện lâm sàng đa dạng, phong phú, trong giai đoạn khởi đầu triệu chứng thường không điển hình, mơ hồ, dễ nhầm lẫn với các bệnh lý khác thì yếu tố dịch tễ (sống hoặc đi đến vùng sốt rét lưu hành trong vòng 1 tháng, có tiền căn sốt rét trong vòng 2 năm) sẽ đóng vai trò quan trọng có thể giúp chúng ta nghĩ đến và xác định bệnh 1 cách dễ dàng.
Việc xác định bệnh sốt rét rất đơn giản bằng kỹ thuật soi tiêu bản máu tìm ký sinh trùng sốt rét, cũng như test nhanh tìm kháng nguyên sốt rét có thể được thực hiện ở các cơ sở y tế phường xã. Chính vì vậy, trong giai đoạn dịch sốt rét lan rộng, khi chúng ta bị sốt, hoặc có triệu chứng nghi ngờ sốt rét thì cần sớm đến các cơ sở y tế địa phương để được chẩn đoán xác định và điều trị kịp thời.
Bệnh sốt rét được điều trị bằng cách nào?
Sốt rét là một bệnh có thể dẫn đến tử vong, nhất là khi đã có biến chứng nên luôn luôn được xếp vào thứ tự ưu tiên, cần được điều trị sớm để hy vọng có kết quả tốt. Sự chọn lựa thuốc, cách dùng thuốc tùy theo từng loại ký sinh trùng mắc phải, tùy từng vùng địa lý còn nhạy cảm với thuốc hay không, cũng như tình trạng lâm sàng của bệnh nặng hay nhẹ.
Điều trị sốt rét cần phải đạt được 2 mục đích: Cắt cơn sốt, làm sạch ký sinh trùng, phục hồi sức khỏe cho bệnh nhân và ngăn ngừa tái phát, ngăn ngừa sự lây truyền mầm bệnh qua những người khác.
Hiện nay, bên cạnh những loại thuốc kinh điển (quinine, chloroquine, primaquine…), nhiều dược chất mới (artemisinine, arterakin…) cũng đã được đưa vào điều trị, giúp cho chúng ta có sự chọn lựa và phối hợp thuốc tốt nhất để đạt được mục đích điều trị.
Hiện nay, khi chưa có vắc-xin phòng ngừa sốt rét, thì việc phòng chống muỗi truyền bệnh vẫn được xem là biện pháp phòng bệnh hữu hiệu nhất bằng cách: tẩm mùng, rèm bằng hóa chất; phun tồn lưu mặt trong tường vách độ cao từ nền nhà lên tới 2 mét (nếu mái nhà thấp thì phun lên cả mặt trong mái nhà cho đủ 2 mét); xoa kem xua muỗi; ngủ mùng, mặc quần áo dài tay; dọn dẹp nhà cửa, phát quang bụi rậm và khơi thông cống rãnh quanh nhà.
Khi có triệu chứng nghi ngờ sốt rét thì nên sớm đến các cơ sở y tế địa phương để được phát hiện và điều trị kịp thời vừa tránh những biến chứng đáng tiếc có thể xảy ra vừa ngăn ngừa sự lây truyền mầm bệnh cho những người xung quanh và cho cộng đồng.
Tóm lại, sốt rét là bệnh nguy hiểm nên chúng ta cần thực hiện tốt các biện pháp phòng bệnh. Đặc biệt trong giai đoạn hiện nay khi mà các loại dịch bệnh vẫn đang đe dọa sức khỏe con người thì không ai khác, chính chúng ta sẽ là người bảo vệ sức khỏe cho bản thân mình và gia đình bằng những biện pháp phòng bệnh được ngành y tế khuyến cáo .
Categories:
bệnh thường gặp
0 comments:
Post a Comment